Ein vals

Ein haustdag. Ettermiddag. På sørsida av skytja. Står ein stor apal der. Epla er hausta inn. Lauva ligg på marka. Berre nokre få lauv heng att etter den sterke vinden i går. Dei vil ikkje sleppa taket. Stille. Ikkje ein vindpust. Ikkje lyden av piskande regn frå sørvest. Stille. Ikkje lyd av fuglar. Apalen. Skytja. Den klare og kalde hausthimmelen. Tida. Alt er stille.

Bakken er dekka med lauv frå apalen. Eit teppe i oransjetonar dekkjer graset. Nede frå vatnet kjem skodda sigande oppover. Det byrjar rima på lauvteppet. Den gamle og lute bøyer seg ned og tek opp riva som ligg framføre han. Vil ikkje raka no. Vil ikkje draga teppet av marka. Dette varme, oransje teppet. Dei søv under der. Småkrypa. Graset. Jorda. Jorda søv no. Ho skal få kvila. Ho treng det. Kvila. Under teppet. Handa hans rotar litt i lauva. Som for å glatta ut teppet. Han gjer det stille og forsiktig. Som for ikkje å vekkja henne. Jorda. Ho søv. Stille.

Medan han sit der på huk er det som om han høyrer noko. Ein lyd. Han held pusten. Lyden. Så svak. Men han er der. Stille att. Heilt stille. Den gamle sukkar tungt og reiser seg opp. Han høyrer dårleg. Det veit han. Øyro er ikkje det dei ein gong var. Den gongen. Før. Då han kunne høyre den svakaste lyd ute i skogen. Lyden av ein liten kvist som knakk. Lyden av hjort. Han tek eit steg. Lyden. Der var han att. Ord. Eit ord. Om att og om att. Svakt. Veldig svakt. Men dei er der. Han høyrer det. Den gamle snur seg mot skytja. Han stirar mot sørveggen. Som for å høyra betre med augo. Hovudet litt på skakke. Først til eine sida, så til andre. Han veit at det ikkje er nokon der inne. I skytja. Han er åleine. Heilt åleine. Har vore åleine i mange år. Heilt sidan den gongen. Dei var to den gongen. No er han åleine. Ofte kan han høyre stemma. Hennar stemme. Særskild om kveldane og natta. Saknet er tyngst om kveldane. Om natta. Han ligg ofte vaken. Ventar på henne. På stemma. Han får ikkje sova før ho har snakka til han.

Men dette er ikkje stemma. Ikkje hennar stemme. Det er noko anna. Noko som… syng. Nokon syng. Ord. Eit ord. Han tek nokre forsiktige steg nærare skytja. ” Sviv”. Han høyrer ordet no. -Sviv, sviv, sviv, syng det. Den gamle stivnar litt til. Eit steg nærare . Høyrer betre no. ”- Sviv, sviv, sviv, syng det. Men ikkje inne frå skytja. Det er utanfor. Han ser nedetter veggen. Forbi vindauga med den knuste ruta. Den han sjølv knuste ein gong. Første kvelden etter henne gjorde han det. Han hugsar det. Han knuste ruta. Med handa si. Songen vert sterkare. Blikket hans sig nedover mot grunnmuren. Der står han. Steinen. Slipesteinen. Lent oppetter steinane i grunnmuren på skytja. Rett framføre han. Slipesteinen. Han står der og… syng. Den gamle tek siste steget fram mot slipesteinen. Med riva til støtte sig han ned på kne. Framom steinen. Han høyrer orda i songen no. Høyrer dei godt.

-gjer eg

rett eller

gale

rett eller

gale

undrar eg her eg

sviv og

sviv og

sviv

Den gamle byrjar svinga med hovudet. Rundt og rundt. Som i ein vals. Han syng litt inni seg. Så kviskrar han orda saman med slipesteinen. – gjer eg rett, eller gale… Snart syng han sterkare. Svingar høgre handa si i takt med songen. Med valsen. Med slipesteinen. Rundt og rundt og rundt syng dei to. Sterkare, kraftigare. Dei syng, syng, syng og dansar, dansar. Sjølv apalen syng og dansar valsen no. Apalen svingar seg slik at dei siste oransje lauva mister taket. Dei dansar i valsetakt ned gjennom haustlufta. Dei syng òg på vegen no. Under teppet bølgjer jorda seg i valsen òg. Frå der under teppet stig songen opp. Varme. Varm song frå jorda virvlar opp lauva. Det oransje teppet syng med. Den gamle er ikkje lut lenger. Han kastar frå seg riva og svingar seg rundt og rundt på lauvteppet. Han syng -rett eller gale, rett eller gale…her eg sviv og sviv og sviv. Den gamle skytja rettar opp dei skakke veggane sine med ivrige knirk. Og mønet vert rakt som om det var eit staseleg nybygg. Ho dansar med i valsen. Syng og dansar. Rundt og rundt valsar alle. Sjølv fuglane syng og dansar saman med mannen, slipesteinen, apalen, teppet, skytja og jorda no. Ja sjølv tida har vakna til liv. Ho dansar med i høglydt glede. Opp ber det. Lauvteppet ber mannen opp og opp, rundt og rundt gjennom varm oransje haustluft. –sviv og sviv og sviv ,rungar det gjennom lufta. Tårene renn nedover andletet hans. Tårer av glede. Av lukke. Kroppen er slett ikkje gamal og stiv. Han svingar seg meir og meir i den ville valsen. Akkurat slik han gjorde den gongen. Då han var ung. Då han høyrde kvistar knekke. Då han såg. Han høyrer, ser, dansar og syng på lauvteppet som tek han høgare og høgare opp i valsetakt. –dans med meg, dans med meg. Bølgjer av varm lukke strålar gjennom han når ho står der framfor han i den vakre kvite sommarkjolen sin. –dans med meg, syng med meg, me sviv og sviv og sviv, syng ho. Stemma hennar. Den vakraste stemma. Hennar stemme. Ho. Ho dansar med han no. Ho syng og dansar med han. Tårene strøymer saman med songen og dansen. Opp, opp, opp. Dei sviv og sviv og sviv.

Stille. Alt er stille. Sjølv tida er stille på sørsida av skytja. Eit mjukt, varmt oransjefarga teppe ligg over jorda. Held henne varm der ho kviler. Ho treng det. Ho treng å kvila. Det er natt no. Haustnatt.

(rbnov 2010/sep11)